Ochrona powietrza

Powietrze jest dla człowieka tym, czym woda dla ryby. To dzięki niemu możemy żyć, oddychać i normalnie funkcjonować. Komfort życia i – co najważniejsze – nasze zdrowie, w dużej mierze zależą właśnie od niego, a w zasadzie od jego jakości. Minęły czasy przedprzemysłowe, kiedy nic nie mąciło klarowności przesyconego zapachem natury, czystego powietrza. Dziś, po okresie rozszalałej industrializacji, w dobie intensywnego wykorzystania węgla i ropy naftowej, zadajemy sobie pytanie: co się stało? Dlaczego coś, co kiedyś było normą, dziś zaczyna być przywilejem? Dlaczego coraz trudniej znaleźć miejsce, które jest wolne od przykrych zapachów czy zaciemniających krajobraz smug dymu? Wreszcie dlaczego powietrze może stanowić realne zagrożenie dla zdrowia?! Winnymi tego stanu rzeczy okazaliśmy się my – ludzie. I to na nas ciąży teraz odpowiedzialność za to, by ten stan przybliżyć od optymalnego i zadbać o jego ochronę.

Jak my, Polacy, mamy to zrobić? Podpowiada ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2008 r. Nr 25 poz. 150 z późn. zm.), która wskazuje sposoby zapewnienia jak najlepszej jakości powietrza. A są nimi:

utrzymanie poziomów substancji w powietrzu poniżej dopuszczalnych dla nich poziomów lub co najmniej na tych poziomach;zmniejszanie poziomów substancji w powietrzu co najmniej do dopuszczalnych, gdy nie są one dotrzymane;zmniejszanie i utrzymanie poziomów substancji w powietrzu poniżej poziomów docelowych albo poziomów celów długoterminowych lub co najmniej na tych poziomach.

Na podstawie tej ustawy, innych przepisów prawa polskiego, a także dyrektyw Unii Europejskiej, w naszym kraju rokrocznie wykonuje się ocenę jakości powietrza. Za organizację i funkcjonowanie systemu monitoringu i oceny odpowiedzialni są wojewódzcy inspektorzy ochrony środowiska. Dane uzyskiwane w ramach systemów oceny jakości powietrza służą opracowaniu corocznych klasyfikacji stref ustanowionych na obszarze danego województwa. W przekazywanych do 30 kwietnia każdego roku zarządowi województwa ocenach inspektor wymienia strefy, w których jakość powietrza nie odpowiada standardom. W ciągu następnych 15 miesięcy zarząd zobowiązany jest do przygotowania dla nich odrębnych projektów programów ochrony powietrza, które następnie opiniują właściwi wójtowie, burmistrzowie lub prezydenci miast oraz starostowie. Ostatecznie, po 18 miesiącach, licząc od dnia otrzymania wyników oceny, sejmik danego województwa zatwierdza takie programy.W regionie lubelskim pierwsze takie dokumenty powstały na podstawie oceny jakości powietrza za rok 2005. Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Lublinie zakwalifikował wówczas do sporządzenia naprawczego programu ochrony powietrza 3 strefy: Aglomerację Lubelską (miasto Lublin), powiat m. Chełm oraz powiat m. Zamość, a w 2006 także strefę – powiat m. Biała Podlaska. We wszystkich przypadkach stwierdzono przekroczenia dopuszczalnych stężeń 24-godzinnych pyłu zawieszonego PM10.Pył zawieszony PM10 jest mieszaniną substancji organicznych i nieorganicznych zawierającą substancje toksyczne, takie jak wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (m.in. benzo(a)piren), metale ciężkie oraz dioksyny i furany. Cząstki tego pyłu, mające średnicę mniejszą niż 10 mikrometrów (stąd nazwa PM10) mogą wnikać do płuc, co powoduje poważne problemy zdrowotne, w szczególności u osób starszych oraz dzieci. Groźna dla ludzi jest zwłaszcza tak zwana niska emisja – przede wszystkim ze spalania węgla w domowych piecach i lokalnych kotłowniach, a także z silników spalinowych, w szczególności dieslowskich. Poziom dopuszczalny stężenia średniodobowego dla pyłu PM10 wynosi 50 µg/m3 i może być przekraczany nie więcej niż 35 razy w ciągu roku. Poziom dopuszczalny stężenia średniorocznego wynosi 40 µg/m3. Poziom alarmowy stężenia średniodobowego pyłu PM10 wynosi 300 µg/m3.

W związku z przekraczaniem wartości dopuszczalnych tego pyłu, zgodnie z ustawą Prawo ochrony środowiska, Zarząd Województwa Lubelskiego zobowiązany został do przygotowania, a Sejmik do określenia w drodze uchwały odrębnych programów ochrony powietrza dla tych stref. Uchwały zostały ogłoszone w Dzienniku Urzędowym Województwa Lubelskiego w 2008 roku.Po czterech latach, 13 kwietnia 2012 r., nastąpiła zmiana ustawy, wprowadzająca w obowiązujących normach prawa znaczne modyfikacje. Do tych istotnych należało m.in. określenie nowych definicji stref, w których dokonuje się oceny jakości powietrza. Zbiegło się to w czasie z kolejną oceną jakości powietrza dla województwa lubelskiego za rok 2011 wykonaną przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Lublinie. Wykazała ona, że w dwóch strefach zostały przekroczone dopuszczalne poziomy stężeń 24-godzinnych pyłu PM10. Są nimi: obejmująca miasto Lublin Aglomeracja Lubelska oraz – utworzona zgodnie z wymogami nowej ustawy – strefa lubelska, która obejmuje cały pozostały teren województwa.  Obszarami przekroczeń są w niej miasta: Biała Podlaska, Chełm, Zamość, Puławy i Radzyń Podlaski.

W związku z powyższym Zarząd Województwa Lubelskiego zobowiązany został do przygotowania:

„Programu ochrony powietrza dla strefy lubelskiej”,

Szczegóły na http://lubelskie.pl/index.php?pid=2850