Informacje w sprawie zmian dotyczących świadczeń opiekuńczych
Od 01.01.2024 r. obowiązywać będą nowe regulacje dotyczące przyznawania świadczenia pielęgnacyjnego, specjalnego zasiłku opiekuńczego, zasiłku dla opiekuna:
1. Świadczenie pielęgnacyjne na nowych zasadach obowiązujących od 1 stycznia 2024 r.
(tzw. nowe świadczenie pielęgnacyjne) będzie przysługiwać wyłącznie osobom sprawującym opiekę nad osobą w wieku do ukończenia 18. roku życia legitymującą się orzeczeniem
o znacznym stopniu niepełnosprawności lub orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji.
Natomiast osoba niepełnosprawna nad którą opieka była sprawowana, która
po 31.12.2023 r. ma ukończone lub ukończy 18 lat będzie mogła ubiegać się o przyznanie dla niej świadczenia wspierającego w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych.
2. Osoba pobierająca świadczenie pielęgnacyjne, która sprawuje opiekę nad dzieckiem w wieku do ukończenia 18. roku życia i która będzie chciała po 31 grudnia 2023 r. otrzymać świadczenie pielęgnacyjne na nowych zasadach (czyli z możliwością podejmowania zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, nie kolidującej ze sprawowaniem opieki) musi po tej dacie zrezygnować z pobierania świadczenia pielęgnacyjnego na podstawie starych przepisów i złożyć wniosek o przyznanie świadczenia pielęgnacyjnego na podstawie nowych przepisów.
3. W przypadku gdy opiekun otrzymujący świadczenie pielęgnacyjne na nowych zasadach będzie sprawował opiekę nad więcej niż jedną osobą w wieku do ukończenia 18. roku życia legitymującą się odpowiednim orzeczeniem o niepełnosprawności lub o znacznym stopniu niepełnosprawności, to wysokość świadczenia pielęgnacyjnego jest podwyższana o 100 % na drugą i każdą kolejną osobę, nad którą sprawowana jest opieka- warunkiem jest złożenie wniosku przez opiekuna
o podwyższenie świadczenia pielęgnacyjnego.
5. Opiekunowie osób z niepełnosprawnościami, którzy pobierają świadczenie pielęgnacyjne, specjalny zasiłek opiekuńczy, zasiłek dla opiekuna do których prawo powstało lub powstanie
do 31 grudnia 2023 r., na podstawie obecnych przepisów i warunków, zachowują prawa do tych świadczeń po 31 grudnia 2023 r., nie dłużej jednak niż do końca okresu, na który prawo zostało przyznane z tym, że:
– osoby uprawnione do świadczenia pielęgnacyjnego, specjalnego zasiłku opiekuńczego, zasiłku dla opiekuna zachowują prawo do w/w świadczeń na zasadach obowiązujących do 31 grudnia 2023 r., również w przypadku, gdy osobie nad którą sprawują opiekę zostało wydane nowe orzeczenie
o niepełnosprawności lub orzeczenie o stopniu niepełnosprawności po 31.12.2023 r. Warunkiem zachowania prawa odpowiednio do świadczenia pielęgnacyjnego, specjalnego zasiłku opiekuńczego albo zasiłku dla opiekuna, w tym przypadku będzie złożenie wniosku o nowe orzeczenie o niepełnosprawności lub orzeczenie o stopniu niepełnosprawności w terminie
3 miesięcy od dnia następującego po dniu, w którym upłynął termin ważności dotychczasowego orzeczenia o stopniu niepełnosprawności, a następnie złożenie wniosku o ustalenie prawa odpowiednio do świadczenia pielęgnacyjnego, specjalnego zasiłku opiekuńczego lub zasiłku dla opiekuna w terminie 3 miesięcy, licząc od dnia wydania orzeczenia o stopniu niepełnosprawności albo o niepełnosprawności.
– prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego na zasadach dotychczasowych przysługiwać będzie również po upływie okresu zasiłkowego, na który prawo zostało przyznane ( czyli na kolejne okresy zasiłkowe) pod warunkiem, że wniosek o ustalenie prawa do specjalnego zasiłku opiekuńczego na nowy okres zasiłkowy zostanie złożony w terminie 3 miesięcy od dnia następującego po dniu,
w którym zakończył się dotychczasowy okres zasiłkowy.
5. W przypadku śmierci osoby wymagającej opieki, osoba sprawująca opiekę zachowuje odpowiednio prawo do świadczenia pielęgnacyjnego, specjalnego zasiłku opiekuńczego lub zasiłku dla opiekuna do ostatniego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpił zgon osoby wymagającej opieki (w przypadku gdy śmierć osoby wymagającej opieki nastąpi
po 31.12.2023 r.).
6. Świadczenie pielęgnacyjne, specjalny zasiłek opiekuńczy, zasiłek dla opiekuna nie będą przysługiwać opiekunowi, w przypadku gdy osoba wymagająca opieki będzie miała przyznane przez ZUS świadczenie wspierające. Uprawnionymi do świadczenia wspierającego będą osoby z niepełnosprawnościami w wieku od ukończenia 18. roku życia, które uzyskają decyzję ustalającą poziom potrzeby wsparcia na poziomie od 70 pkt do 100 pkt.
7. Złożenie przez osobę wymagającą opieki wniosku o przyznanie świadczenia wspierającego w ZUS będzie skutkować wstrzymaniem wypłaty opiekunowi tej osoby świadczenia pielęgnacyjnego, specjalnego zasiłku opiekuńczego lub zasiłku dla opiekuna.
8. Świadczenie pielęgnacyjne, specjalny zasiłek opiekuńczy lub zasiłek dla opiekuna przyznane/ wypłacone opiekunowi za okres, za który osoba wymagająca opieki otrzymała świadczenie wspierające będzie świadczeniem nienależnie pobranym podlegającym zwrotowi wraz z odsetkami, do którego zwrotu zobowiązany zostanie opiekun.
9. Osoba z niepełnosprawnościami, składając w ZUS wniosek o świadczenie wspierające będzie mogła zdecydować od jakiego miesiąca chce mieć przyznane przez ZUS świadczenie wspierające, dzięki czemu może nie dopuścić do sytuacji otrzymania świadczenia wspierającego za ten sam okres, za który jej opiekun otrzymał w gminie świadczenie pielęgnacyjne, specjalny zasiłek opiekuńczy lub zasiłek dla opiekuna i tym samym uniknąć sytuacji powstania nienależnie pobranych świadczeń po stronie jej opiekuna.